Chinoksalino-2,3-diony jako skuteczne narzędzia w badaniach nad jonotropowymi receptorami kainowymi
Instytucja Finansująca: NCN
Oficjalna strona projektu: Link
Okres realizacji: 2021-07-15 – 2026-07-14
Całkowita wartość projektu: 1 479 520,00 zł
Kwota dla UJ CM: 1 479 520,00 zł
Konkurs: OPUS 20
Kierownik: dr hab. Ewa Szymańska
E-mail kierownika: ewa.szymanska@uj.edu.pl
Osoba do kontaktu: Małgorzata Tondryk
Telefon osoby do kontaktu: 12 433 27 92
E-mail osoby do kontaktu: malgorzata.tondryk@uj.edu.pl
Jednostka: Katedra Technologii i Biotechnologii Środków Leczniczych
Telefon do jednostki: 12 620-55-80
Opis projektu:
Kwas glutaminowy jest głównym przekaźnikiem pobudzającym w ośrodkowym układzie nerwowym ssaków. Niektóre z receptorów dla tego neuroprzekaźnika są związane z kanałami jonowymi (tzw. receptory NMDA, AMPA i kainowe) i pośredniczą w przepływie jonów dodatnich przez komórki nerwowe. Zbyt wysokie stężenie kwasu glutaminowego wywołuje nadmierny napływ jonów dodatnich do komórki, co może powodować uszkodzenie neuronów i w konsekwencji ich śmierć. Tego typu uszkodzenie tkanki nerwowej jest obserwowane między innymi podczas wielu chorób neurologicznych i neurodegeneracyjnych. Wyniki wielu badań wykazują, że związki hamujące działanie receptorów kainowych (tzw. antagoniści receptorów kainowych) posiadają aktywność neuroprotekcyjną i przeciwdrgawkową, a także przeciwbólową, np. w modelach bólu przewlekłego. Potencjał terapeutyczny poszczególnych podtypów tych receptorów jest jednak mało znany, głównie z powodu braku selektywnie działających narzędzi farmakologicznych. Dogłębne zrozumienie funkcji oraz znaczenia receptorów kainowych w powstawaniu zaburzeń neurologicznych jest więc uzależnione jest od znalezienia odpowiednich, wysoce selektywnych substancji regulujących ich działanie. Celem tego projektu jest znalezienie odpowiednich narzędzi farmakologicznych selektywnie blokujących aktywność receptorów kainowych. Badania naukowe prowadzone będą w obrębie serii związków należących do wspólnej grupy chemicznej o strukturze opartej na rdzeniu chinoksalino-2,3-dionu. W skład badań wchodzi komputerowo-wspomagane projektowanie struktur związków, synteza chemiczna, badania właściwości fizykochemicznych, badanie in vitro powinowactwa i selektywności względem poszczególnych receptorów kainowych oraz badania aktywności przeciwdrgawkowej na zwierzętach dla wybranych związków. W efekcie powyższych badań wybrane zostaną związki chemiczne o najbardziej korzystnych właściwościach fizykochemicznych, o najwyższym powinowactwie w stosunku do receptorów kainowych oraz wykazujących odpowiednią selektywność w wiązaniu do poszczególnych podtypów receptorów kainowych w stosunku do innych receptorów kwasu glutaminowego. Uzyskane wyniki naukowe zostaną opublikowane w czasopismach naukowych o zasięgu międzynarodowym i zgłoszone na konferencjach z dziedziny chemii medycznej.
Powrót >