Projekty

Aminokwasy wśród biomarkerów ciśnienia krwi - wnioskowanie przyczynowe z użyciem metod genetycznych, epidemiologicznych i molekularnych



Instytucja Finansująca: NCN
Oficjalna strona projektu: Link
Okres realizacji: 2023-01-16 – 2028-01-15
Całkowita wartość projektu: 1 423 740,00 zł
Kwota dla UJ CM: 1 423 740,00 zł
Konkurs: OPUS 23

Kierownik: dr hab. Mateusz Siedliński
E-mail kierownika: mateusz.siedlinski@uj.edu.pl
Osoba do kontaktu: Izabela Zawadzka
Telefon osoby do kontaktu: 12 433 27 92
E-mail osoby do kontaktu: izabela.zawadzka@uj.edu.pl
Jednostka: Katedra Chorób Wewnętrznych i Medycyny Wsi
Telefon do jednostki: 12 630 48 22


Opis projektu:
Nadciśnienie tętnicze stanowi poważny, jednak modyfikowalny, czynnik ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych u ludzi. Jest ono definiowane jako podwyższony poziom skurczowego i/lub rozkurczowego ciśnienia krwi, do którego przyczyniają się różne czynniki środowiskowe (np. otyłość, palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej) oraz genetyczne. Pierwotne nadciśnienie tętnicze jest chorobą genetycznie kompleksową, co oznacza, że jego obecność jest warunkowana aktywnością oraz interakcją wielu genów. W obecnej chwili znamy około 1000 genów, w których zmiany sekwencji DNA (tzw. polimorfizmy genetyczne) znacząco korelują z poziomem ciśnienia tętniczego krwi u ludzi. Jako, że sekwencja DNA jest praktycznie niezmienna w trakcie życia człowieka, związek między ww. polimorfizmami genetycznymi a ciśnieniem krwi uważa się za przyczynowy. Powyższy przykład rozumowania przyczynowego można przełożyć na inne parametry kliniczne czy biomarkery, które są choć w części dziedziczne. Co więcej, za pomocą statystycznej analizy randomizacji Mendlowskiej można sprawdzić czy dany, dziedziczny parametr (np. poziom konkretnego aminokwasu we krwi) koreluje przyczynowo z daną jednostką chorobową np. nadciśnieniem tętniczym czy chorobą niedokrwienną serca. Celem przedstawionego projektu jest scharakteryzowanie specyficznych aminokwasów, które przyczyniają się do zmian poziomu ciśnienia krwi u ludzi. Projekt zawiera nowoczesne i kompleksowe metody z dziedziny epidemiologii, genomiki oraz biologii molekularnej. Zaproponowany plan badań zakłada analizy randomizacji Mendlowskiej na dobrze dobranych, kilkuset tysięcznych kohortach ludzi. Co istotne, zidentyfikowane związki między poziomem aminokwasów a ciśnieniem krwi będą podlegać weryfikacji w badaniach laboratoryjnych na kulturach komórkowych oraz in vivo. Podsumowując, proponowany projekt pozwoli na identyfikację specyficznych aminokwasów jako biomarkerów przyczynowo związanych z ciśnieniem krwi oraz powiązanymi parametrami klinicznymi, co może przyczynić się do poznania nowych, molekularnych mechanizmów nadciśnienia tętniczego oraz dokładniejszej identyfikacji ludzie ze zwiększonym ryzykiem tej choroby.

Powrót >